Via Centrum Kinderfilosofie Via ExploRatio, expertisecentrum kritisch denken verbonden aan Odisee Hogeschool
Filosoferen stimuleert leerlingen om samen na te denken over grote vragen en complexe samenlevingsvraagstukken. Cultuurbeschouwing en filosoferen liggen heel dicht bij elkaar:
Je denkt breed en overweegt alle pistes
Je beseft dat er niet één antwoord of één juiste weg is
Je oefent in het stellen van vragen
Je stelt je onderzoekend op
Je ontwikkelt een kritische geest
Je ontdekt de laagjes van je eigen innerlijk kompas in hoe je filosofeert
Wat is filosoferen?
(Overgenomen van Centrum Kinderfilosofie) Filosoferen schept ruimte en tijd voor vragen van kinderen. Kinderfilosofie gaat altijd over vragen die kinderen de moeite waard vinden om te stellen en onderzoeken.
Denkvaardigheden
Als kinderen filosoferen staat het zelfstandig denken centraal. Ze onderzoeken vragen waarop geen eenduidig antwoord is. Vragen als Wie was de allereerste mens? Als je dood bent, ben je er dan niet meer? Mag je dieren eten?. Kinderen ontwikkelen zo denkvaardigheden als analyseren, inventariseren, bevragen, logisch redeneren en argumenteren.
Samen denken
Filosoferen is samen denken. Kinderfilosofie is gericht op het leren verwoorden en onderzoeken van het eigen wereldbeeld en dat van anderen. Kinderen pluizen samen hun gedachten uit. Hoe denkt het ene kind erover, en hoe denkt het andere kind erover? Komt het overeen of denken ze anders over de dingen? Filosoferen gebeurt in een veilige omgeving, zodat kinderen in vrijheid kunnen zeggen wat ze denken. Ze voelen zich vrij om het met elkaar oneens te zijn en om van gedachten te veranderen.
Meer weten?
Artikel Patricia Otte in tijdschrift 'School- en Klaspraktijk' (2015): 'Filosoferen? Uiteraard!'
Om in de klas te gebruiken
Filosofische kinderboeken:
Zo voelt dat (boek) en bijhorende lesideeën
Lijst met filosofische kinder- en jeugdliteratuur
Ludo's rad van avontuur: een draaischijf waardoor je telkens op verschillende filosofische vragen uitkomt
FiloZoo: deze methodiek is gebaseerd op de methode ‘filosoferen met kinderen’ waarin grote vragen van kinderen de aanzet vormen om met hen een onderzoeksgesprek te voeren. De FiloZoo-dieren helpen de kinderen om verschillende denkhoudingen aan te nemen tijdens het gesprek: de filokikker stimuleert leerlingen om grote vragen te stellen, de argumenteerbeer vraagt naar redenen, het twijfelschaap stelt zekerheden in vraag en exploraf daagt uit om op onderzoek te gaan
Vragenvulkaan: filosofische vragen en creatieve denkopdrachten die aanzetten tot verwondering. Ze kunnen dien als gespreksstarter of op zichzelf staan. Met extra doorvraagkaart.
Praatprikkels: kaartjes met daarop een filosofische vraag, zoals 'Wie bepaalt wat normaal is?'
Filosoferen over kinderrechten: inspiratiegids van het kinderrechtencommissariaat, voor kleuter en lager
Zet je kop in de steigers en betreed de werf: cursus filosoferen met kinderen en jongeren
Comments