Gluren bij de buren: deep democracy

Via Hummus, het expertisecentrum voor Deep Democracy in België

Via RebellerenKanJeLeren, deep democracy voor kinderen

Deep democracy is een methode met roots in het Afrikaanse continent waarbij geluisterd wordt naar de minderheidsstem. De zondebok, die anders wordt weggezet als de rare, diegene die tegenstribbelt of lastig is, wordt via deze methode een bron van wijsheid.

Deep Democracy leert je luisteren naar de nee-stemmen, andere perspectieven, alternatieve ideeën. Ook zij zijn vaak een unieke toegang naar die collectieve wijsheid. Ze dagen de meerderheidsstemmen uit en verbreken de harmonie die soms verblindend kan zijn. Om het mogelijk te maken te zeggen wat gezegd moet worden, maken we het veilig in groepen. We doen dit door een aantal premissen in te brengen zoals 'niemand heeft het monopolie op de waarheid' en door met de groep een akkoord te bereiken over wat nodig is om het veilig te maken. Op zo'n moment vertragen we het proces.

Om bij kinderen het idee van deep democracy te introduceren wordt er gewerkt met zebra's en olifanten

• De rebellen zijn de zebra’s, die zebra’s die anders zijn, die een andere kant opkijken. Zij vallen op en dreigen de zondebok te worden. Wij zijn allemaal zebra’s, allemaal verschillend, allemaal potentieel rebels. En dat rebels zijn is heel belangrijk in deze tijden waar empathie, verbeelding en lef zo nodig zijn. Die kwaliteiten heeft een rebel potentieel in zich.

• De olifanten zijn de space holders voor die rebelse zebra’s: zij maken het mogelijk dat alle stemmen gehoord worden, de mainstream en de rebelse. Daarvoor zetten olifanten hun kwaliteiten in: compassie, superluisteren en intuïtie.

Werkvormen die je in de klas kan gebruiken

• Gesprek op voeten

  • kan je als ijsbreker gebruiken om een thema te introduceren (spoor 2: spontane werking of spoor 3: gestuurd aanbod)

  • iedereen kan z'n stem laten zien of horen, werkt empowerend en toont dat elke mening ertoe doet

  • helpt kinderen ontdekken wat hun mening is, waar ze wel of niet mee akkoord kunnen gaan

• Het dagelijkse debat

  • kan gebruikt worden in de klasraad, wanneer er een conflict of discussie moet besproken worden

  • leert kinderen 'geïnformeerd stemmen': eerst zijn er een aantal rondes om alle ideeën te horen en verkennen, dan pas wordt er gestemd

Leestips

• Voor volwassenen, het boek 'Van zondebok naar zebra'

• Voor volwassenen, het boek 'Rebelleren kan je leren'

• Voor kinderen, het luisterboek 'Op naar Liberico'